Mardin’in eşsiz güzellikteki simgeleri: ABBARA

Mardin’i keşfe başladığınızda daracık merdivenler sizi gizemli incecik sokaklara taşır. Paralel uzayıp giden sokaklar, birbirine abbara adı verilen alt geçitlerle bağlanır.

Çoğunlukla evlerin altından geçen abbaralar, kentin tarihi ve kültürel dokusunun en çarpıcı öğelerindendir. Geçit anlamına gelen, 200 metreye yaklaşan uzunluktaki abbaralar tek giriş ve kaçış kapıları ile Mardin’i Mezopotamya Ovası ile buluşturur.

Mardinlilerin çoğunun bir abbara anısı bulunur. Abbaralar ya sevdalılar arasındaki mektuplaşmalara sahne olmuştur ya bıçkın delikanlıların hesaplaşmalarına… Öyle ki Mardin’de “erkeksen abbaraya gel” sözü bir deyim gibi yerleşmiştir kulaklara.

İnişli çıkışlı dar yollarına araç giremediği için çöplerin eşekle toplandığı Mardin’de yürüyerek gezmek mümkündür. Bölgenin özgün taşlarından işlenerek yapılmış Mardin evlerinin güzelliği ve sokakların gizemi göz kamaştırır. Şehri ayrıcalıklı kılan taş işçiliği ve onunla ortaya konan konut mimarisi gerçekten büyüleyicidir.

Mardin’in simgeleri arasında yer alan ve gizemli bir güzelliği sahip olan abbaralar, evlerin altında konumlanan tonozlu geçitlerdir ve altgeçit ya da tünel anlamları nedeniyle bu şekilde adlandırılır. Özellikle Levanten, Akdeniz ülkeleri, İtalya ve Girit adasında sıklıkla karşımıza çıkan bir mimari formdur. Eski Mardin sokaklarıdaysa en çok Savurkapı, Teker, Şehidiye, Medrese ve Gül Mahalleleri’nde rastlanır ve en uzun abbaralar da bu mahallelerdedir. Yağmurdan, güneşten ve rüzgârdan korunmanın en güzel koridorları olan bu daracık geçitler, içlerinde kaybolacağınız nitelikte büyüleci yapılardır. 3 ile 50 metre arasındaki uzunlukları ve mimari yapısıyla farklılık arz eden tarihi abbaraların geçmişi, 940 yıl önceki Artuklu mimarisine dayanıyor. Mardin'in mimari dokusunun çok önemli ve kilit taşlarından birini oluşturan tarihi abbaralar şehrin doğal klimaları olarak biliniyor. Mardin’de 40 tane abbara bulunuyor. Hemen hemen her mahallenin içinden mutlaka bir abbara geçiyor.

14 Eyl 2020 - 12:59 - Kültür & Sanat